جلسه دهم

انواع متغیر

سلام

با عرض معذرت، فاصله این جلسه کمی طول کشید. هم به این علت که هر چه جلوتر می‌رویم، کار، دقیقتر و مشکلتر می‌شود؛ و هم اینکه سرگرم تغییر دکوراسیون و قالب وبلاگ بودم. امیدوارم که زیبا بوده و استفاده از مطالب، راحتتر شده باشد. بنای من بر این است که در هر هفته، دو جلسه، در خدمت شما باشم. به امید خدا این هفته هم همینطور خواهد بود.

« Date، از اشیاء از پیش تعریف شده در جاوا است که امکان کار با تاریخ و ساعت را در اختیار برنامه نویس، قرار میدهد. هنگام نیاز به ذخیره یک تاریخ و ساعت بخصوص، می‌توانید از Date استفاده کنید. به کمک متدهای این شی، می‌توانید با تاریخ و ساعت ذخیره شده،‌ کار کنید. شی Date، هیچ خصوصیتی ندارد؛ از این رو، جهت نمایش یا دستیابی به مقادیر ذخیره شده در آن، لازم است تا از متدهای آن استفاده کنید. » کتاب "خود آموز جاوا اسکریپت در 24 ساعت"
 

انواع متغیر

پاورقی: « خوش به حال شما که برنامه نویسی را از خوب جایی، و با خوب کسانی شروع کردید. دور و اطرافتان کسانی هستند که از راهنمایی و کمکشان بی‌بهره نیستید. قدر این زمان و مکان را بدانید، استفاده کنید، و مفید باشید.
زمانی که من خواستم شروع کنم، تک و تنها، بدون استاد، و از زبانی بسیار گسترده، پیچیده و مقرراتی - یعنی ویژوال بیسیک - شروع کردم. سادگیی که در جاوا اسکریپت، وجود دارد، در آن زبان یافت نمی‌شود. آنقدر مقررات و دستورات، که از برنامه نویسی وحشت می‌کردم. یعنی من می‌تونم!؟ سوالی که اکثر اوقات برایم پیش می‌آمد. از بخشهای سخت آن زبان، انواع متغیر بود. »

• همانطور که در جلسه قبل آموختید، داده‌ها، مواد خام و اصلی برنامه نویس است که آنها را از راههای مختلفی به دست می‌آورد. این اطلاعات، از انواع مختلفی هستند. بعضی حروف و کلمه، و بعضی اعداد و ارقام.

1- رشته‌ای (String): حروف و کلمه
2- عددی (Number): اعداد و ارقام (اعداد صحیح و اعشاری)
3- منطقی (Boolean): بله و خیر

این، انواع داده‌ها در جاوا است؛ اما در ویژوال بیسیک، فقط 7 نوع داده عددی، وجود دارد. در زبانهای دیگر، باید قبل از هر کدنویسی، متغیر، تعریف شود و نوع آن هم مشخص گردد. ولی در جاوا، نه معرفی جداگانه و ابتدایی آن لازم است، و نه مشخص کردن نوعش. این خاصیت، کار را بسیار راحت می‌کند.
 

خصوصیات داده‌ها

هر کدام از این انواع، خصوصیات دارند. مثلا در اعداد، می‌توان از علائم ریاضی استفاده کرد؛ که به آن، عمگرهای ریاضی گفته می‌شود.

عملگرهای ریاضی
+	جمع	1 + 1
-	تفریق	2 - 1
*	ضرب	2 * 2
/	تقسیم	4 / 2
%	خارج قسمت
++	یک عدد، اضافه می‌کند	1 ++
--	یک عدد، کم می‌کند	10 --

جدول شماره 5

مثال: این مثال، مقدمه‌ای است برای ساختن یک ماشین حساب.

<script>
//دو عدد 3 و 9، داده ما هستند
a = 9;
b = 3;
//چهار عمل اصلی را بین آنها انجام می‌دهیم
var c = a+b; //حاصل جمع
var d = a-b; //حاصل تفریق
var e = a*b; //حاصل ضرب
var f = a/b; //حاصل تقسیم
//با این دستور، نتیجه را نمایش می‌دهیم
document.write ("جمع: " + c + "<br>");
document.write ("تفریق: " + d  + "<br>");
document.write ("ضرب: " + e  + "<br>");
document.write ("تقسیم: " + f );
</script>

خصوصیات رشته

• برای رشته‌ها یا همان حروف، دستورات و خصوصیاتی وجود دارد. مثلا می‌خواهیم بدانیم طول یک رشته چقدر است؛ یعنی چه تعداد حرف، در آن به کار رفته؛ یا فلان حرف یا کلمه، در کجای این رشته قرار دارد؛ یعنی چندمین حرف این رشته است.

پاورقی: « برای دست یافتن به این اطلاعات چه باید کرد؟ برای اینکه اهمیت این موضوع را درک کنید، و ذهنتان نسبت به آن روشنتر شود، مثالی می‌زنم.
می‌دانید که مزیت رایانه نسبت به کتاب در چیست؟ آیا در داشتن اطلاعات است؟ یا در یافتن سریع اطلاعات؟ سرچ و جستجو است که رایانه را بر نسل قبل از خود، یعنی کتاب، برتری داده. جستجو یعنی پیدا کردن یک حرف، کلمه یا جمله، در انبوهی از جملات، کلمات و حروف. برای این کار لازم است برنامه‌ای بنویسید که بتواند موقعیت کلمه مورد نظر شما را دریابد و آنرا به شما نشان دهد. »

تمرین:

رشته‌ای داریم متشکل از حروف انگلیسی، که نام آنرا string می‌گذاریم. به نوبت، هر کدام از خصوصیات آنرا امتحان کنید.

<script>
string = "abcdefghijklmnopq";
document.write (string.length); //طول رشته
</script>

خصوصیات رشته
string.length	طول (تعداد) حروف	17 abcdefghijklmnopq ABCDEFGHIJKLMNOPQ abcdefghijklmnopq abcdefghijklmnopq abcdefghijklmnopq abcdefghijklmnopq abcdefghijklmnopq cdef cdefgh e bbcdefghijklmnopq 2 -1
string.toLowerCase ()	تبدیل حروف بزرگ به کوچک
string.toUpperCase ()	تبدیل حروف کوچک به بزرگ
string.bold ()	ضخیم (بُلد) کردن حروف
string.italics ()	کج (ایتالیک) کردن حروف
string.fontsize (3)	تغییر اندازه
string.fontcolor ("red")	تغییر رنگ
string.big ()	بزرگ کردن
string.substring (2,6)	انتخاب حروف از حرف 2 تا 6 حرف بعد از اول
string.substr (2,6)	انتخاب حروف از حرف 2 تا 6 حرف بعد از 2
string.charAt (4)	انتخاب یک حرف (حرف چهارم)
string.replace ("a","b")	تعویض دو حرف (حرف b با a)
string.indexOf ("c",1)	جستجوی حرف مورد نظر، بعد از عدد معیّن
string.lastIndexOf ("c",1)	جستجوی حرف مورد نظر، قبل از عدد معیّن

جدول شماره 6

تذکر:

• دو دستور indexOf و lastIndexOf، شماره حرف مورد نظر را می‌نویسند.
• شمارش آنها از صفر است؛ یعنی شماره حرف اول، صفر است، نه یک.
• در صورتی که کلمه مورد نظر را پیدا نکنند، 1- می‌نویسند.

معرفی پایگاه

پردیس
• امروز پایگاهی را به شما معرفی ‌میکنم که حاوی اخبار و آموزش علوم مختلف رایانه‌ای است. یکی از آموزشهای آن، جاوا اسکریپت می‌باشد که خوشبختانه به زبان ساده‌ای، توسط آقای صابر کردستانچی، نوشته شده است. شاید با وجود چنان استادی، نیازی به این وبلاگ نباشد. حتما از آن استفاده کنید.
 

پرسش و پاسخ

?پرسش:
سلام. خسته نباشید. من منظور شما رو از زمان کلی و زمان کامل متوجه نشدم . میشه برای آنها مثال بزنید؟ ممنون میشم.
و دیگه اینکه اگه براتون امکان داره دستوراتی که می‌گید و از روی همین وبلاگی که هستید براش مثال بیارید که بهتر متوجه بشیم. بازم ممنون.
راستش فک کنم یه خورده سخت شده یا اینکه من خیلی کم هوشم. میدونید من می‌خوام تمرین کنم ولی همش واسه دستورایی که نوشتید نمیدونم چیو باید بنویسم اگه مثال باشه می‌فهمم که منظورتون چیه.
از زحماتتون سپاسگزارم

• پاسخ:
سلام 1. شاید مطالبی که گفتم واضح نبود. بنابرین، تغییراتی در متن درس، دادم. لطفا دوباره بخوانید و اگر مشکلی بود تذکر دهید.
2. البته من مثالی را آوردم که امیدوارم شما آنرا نوشته و اجراء کرده باشید. آیا این کار را انجام داده‌اید؟ چه نتیجه‌ای داشت؟
3. نگران نباشید. این طبیعی است؛ به مرور - البته با کمک کتابهایی که معرفی کردم - با مثال و پروژه‌های بیشتری آشنا خواهید ‌شد. شما فعلا همین مثال و تمرینها را به خوبی انجام دهید تا حفظ شوید.
خدانگهدار

به امید دیدار
خدانگهدار